Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Πολιοϊών/Εντεροϊών

Το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Πολιοϊών/Εντεροϊών εδρεύει και λειτουργεί από το 1983 στο Ελληνικό Ινστιτούτο Pasteur. Είναι το μόνο διαπιστευμένο εργαστήριο για την Ελλάδα από τον Π.Ο.Υ. και συμμετέχει από το 1995 στο Παγκόσμιο Δίκτυο Εργαστηρίων (GPLN) για την επιτήρηση της πολιομυελίτιδος. Κύρια δράση του εργαστηρίου είναι η εργαστηριακή διερεύνηση των κρουσμάτων οξείας χαλαρής παράλυσης (OΧΠ) που εμφανίζονται στην Ελλάδα κάθε χρόνο σε παιδιά κάτω των 15 ετών. Τα αποτελέσματα των ανωτέρω εργαστηριακών ελέγχων περιστατικών ΟΧΠ και απομόνωσης πολιοϊών και λοιπών εντεροϊών (NPEV) αναφέρονται σε εβδομαδιαία βάση στον Π.Ο.Υ. και στο ΚΕΕΛΠΝΟ. Σήμερα, η εργαστηριακή επιτήρηση των εντεροϊών και πολιοϊών είναι επιβεβλημένη περισσότερο από ποτέ, λόγω της παρουσίας στην Ελλάδα μεταναστών από χώρες όπου οι πολιοϊοί εξακολουθούν να κυκλοφορούν.

 Η εργαστηριακή διερεύνηση κρουσμάτων Οξείας Χαλαρής Παράλυσης.
 Η συμπληρωματική εργαστηριακή διερεύνηση σε ομάδες υψηλού κινδύνου.
 Η συμπληρωματική εργαστηριακή διερεύνηση σε δείγματα λυμάτων.

1. ΚΕΕΛΠΝΟ (Τμήμα επιδημιολογικής Επιτήρησης)
2. WHO Polio Regional Reference Centre (Istituto Superiore di Sanità, Rome, Italy)

Υπεύθυνη Διασφάλισης Ποιότητας: Δρ. Ε. Χορευτή

1. WHO Proficiency testing: Το εργαστήριο λαμβάνει κάθε χρόνο από τον Π.Ο.Υ. panel δειγμάτων (Proficiency Test Panel, RIVM, Bilthoven, The Netherlands) για έλεγχο επάρκειας των μεθόδων καλλιέργειας και τυποποίησης των πολιοϊών.
2. WHO Accreditation: Το εργαστήριο διαπιστεύεται κάθε χρόνο από τον Π.Ο.Υ. μετά από σχετικό έλεγχο. Για την Διαπίστευση λαμβάνονται υπ΄όψιν παράμετροι λειτουργίας του εργαστηρίου, τα αποτελέσματα του Proficiency testing
3. Το εργαστήριο συμμετέχει σε πρόγραμμα εξωτερικού ποιοτικού ελέγχου για μοριακή ανίχνευση εντεροϊών και ιών parecho από τον Οργανισμό Quality Control for Molecular Diagnostics – QCMD.

Στο εργαστήριό μας διατίθενται μέθοδοι για την εργαστηριακή διερεύνηση περιπτώσεων Οξείας Χαλαρής Παράλυσης για τον αποκλεισμό των πολιοϊών ως αιτίων και μέθοδοι για τη διάγνωση λοιμώξεων που οφείλονται σε εντεροϊούς.

Είδος εξέτασηςΜέθοδος

Ανίχνευση  εντεροϊών

Μοριακή ανίχνευση πολιοϊώνPan-Polio Real-time RT-PCR

Μοριακή ανίχνευση ιών ParechoReal-time RT-PCR

Απομόνωση εντεροϊών, πολιοϊών 

ΚυτταροκαλλιέργειαΚυτταροκαλλιέργεια σε κυτταρικές σειρές Hep-2, L20B, RD

Υποτυποποίηση

Προσδιορισμός γονοτύπου   Αλληλούχιση κατά Sanger

Μοριακή τυπουποίηση πολιοϊώνReal-time RT-PCR

Ορολογικές εξετάσεις

Ανίχνευση αντισωμάτων έναντι ιών Coxsackie B (B1-B6)Οροεξουδετέρωση

Ανίχνευση αντισωμάτων έναντι πολιοϊώνΟροεξουδετέρωση

Ανίχνευση αντισωμάτων έναντι ιών Echo (E4, E6, E11, E30)Ανοσοφθορισμός

Για αποστολή δειγμάτων κοπράνων για έλεγχο κρουσμάτων Οξείας Χαλαρής Παράλυσης πληροφορίες δίνονται από το Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης – ΚΕΕΛΠΝΟ τηλ.επικοινωνίας 210-8899006 (κ. Βερναρδάκη).

Σε συνεργασία με το Διαγνωστικό τμήμα του ΕΙΠ, διατίθενται οι ακόλουθες εξετάσεις για το κοινό:

1. Ανίχνευση αντισωμάτων έναντι ιών ECHO με μέθοδο οροεξουδετέρωσης
2. Ανίχνευση αντισωμάτων έναντι ιών Coxsakie B με μέθοδο οροεξουδετέρωσης

1. Διατήρηση τράπεζας ειδικών κυτταρικών σειρών για απομόνωση των πολιοϊών και άλλων εντεροϊών.
2. Έλεγχος εμβολίων πολιομυελίτιδας/τιτλοποίηση προτύπων στελεχών πολιοϊών.
3. Έλεγχος ανοσοπροστασίας έναντι 2 οροτύπων πολιοϊού (P1,P3). Από το 2016 και σύμφωνα με τις οδηγίες του Π.Ο.Υ. δεν κρίνεται πλέον απαραίτητος ο έλεγχος αντισωμάτων έναντι του οροτύπου 2 πολιοϊού καθώς ο ιός θεωρείται ότι έχει εξαλειφθεί.
4. Ανίχνευση εντεροϊών σε εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ENY) και δείγματα κοπράνων από περιστατικά άσηπτης μηνιγγίτιδας. Το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Πολιο/Εντεροϊών το διάστημα 2006-2015 διερεύνησε αρκετές επιδημίες άσηπτης μηνιγγίτιδας από εντεροϊούς.
5. Έλεγχος αντιϊκής δραστικότητας απολυμαντικών προϊόντων έναντι του πολιοϊού σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό πρότυπο BS EN 14476: 2015.
6. Έλεγχος δειγμάτων για ιούς parecho.

1. Pogka V, Labropoulou S, Emmanouil M, Voulgari-Kokota A, Vernardaki A, Georgakopoulou T, Mentis AF. Laboratory Surveillance of Polio and Other Enteroviruses in High-Risk Populations and Environmental Samples. Appl Environ Microbiol. 2017 Feb 15;83(5).
2. Mantadakis E, Pogka V, Voulgari-Kokota A, Tsouvala E, Emmanouil M, Kremastinou J, Chatzimichael A, Mentis A. Echovirus 30 Outbreak Associated with a High Meningitis Attack Rate in Thrace, Greece. Pediatr Infect Dis J. 2013 Aug;32(8):914-6.
3. Logotheti M, Pogka V, Horefti E, Papadakos K, Giannaki M, Pangalis A, Sgouras D, Mentis A.
   Laboratory investigation and phylogenetic analysis of enteroviruses involved in an aseptic meningitis outbreak in Greece during the summer of 2007. J Clin Virol 2009, 46(3):270-4.